Regiovorming (3): de besluitvorming bij de burgemeesters van ZWVL

Dus nog voor het digitaal overleg van de burgemeesters met de gouverneur (dat was op 11 december) is er op 13 november 2020 een fysieke “Conferentie van Burgemeesters Regio Kortrijk” geweest, nog wel puur gewijd aan het dossier Regiovorming.
Van de klassieke dertien in aantal was enkel de burgemeester van Spiere-Helkijn afwezig.
Ruthie was toen blijkbaar nog geen vervangend burgemeester? want Kortrijk was toen op die vergadering nog vertegenwoordigd door Quickie! Raar hoor. Vincent werd toch minister op 1 oktober 2020? Waren daar ook nog bij: F. Vanhaverbeke, de directeur van de intercommunale Leiedal en de secretaris F. Meuris.
(Leiedal is voluit de naam van de Intercommunale Maatschappij voor Ruimtelijke Ordening, Economische Expansie en Reconversie van het Gewest Kortrijk. Opgericht in 1960. Doet werkelijk alles, op alle mogelijke domeinen.)

Het verslag van die traditionele maar wel informele reünie van burgemeesters (dat anders nooit wordt gepubliceerd, maar voor deze materie uitzonderlijk wel te vinden is op Tinternet) omvat 15 punten. Daarvan zijn er in het kader van ons relaas wel enkele behartenswaardig. Zie verder.
De conclusie was verrassend pover: dat men de gouverneur nog zal contacteren om afspraken te maken voor een overleg. (Dat kunnen we wel geloven zeg ! De Vlaamse Regering wenste namelijk uiterlijk tegen eind van dat jaar 2020 een advies van die gouverneur over die regiovorming.)

In die conclusie staat nog een alinea die we u als lezer waarlijk niet willen onthouden, want volkomen onbegrijpelijk.
We citeren. Aan u, beste lezer, om die zinsnede te ontraadselen:
“De Conferentie neemt akte van de oefening die Vlinter samen met de VVSG houdt waarbij de streekintercommunales via een self-assessment ontwikkelingmatrix streekontwikkeling opmaakt. Deze zal op 11/12/2020 worden toegelicht op de bespreking van de informele punten van de raad van bestuur van Leiedal in afwezigheid van de burgemeesters.”
Punt.

Wat onthouden we nu uit dit verslag? (Cursief: onze commentaar.)

Punt 1.
De afbakening van de regio Zuid-West-Vlaanderen in de conceptnota van de Vlaamse regering komt overeen met de DNA en de historische samenwerking in de regio.
Men gaat dus akkoord met een regio van de traditionele 13 Leiedal-gemeenten.
Voor de goede orde sommen we ze nog eens op, met de burgemeesters: Anzegem (G.Devogelaere), Avelgem (L.Deseyn), Deerlijk (C.Croes), Harelbeke (A.Top), Kortrijk (V.Vanquickenborne), Kuurne (F.Benoit), Lendelede (C.Dewaele), Menen (E.Lust), Spiere-Helkijn (D.Walraet), Waregem (K.Vanryckeghem), Wevelgem (J.Seynhaeve), Wervik (Y.Casier), Zwevegem (M.Doutreluinge).

Punt 3.
Het is vooralsnog ook onduidelijk of er per Regio/Conferentie een gemeenschappelijk standpunt dient te komen. Het is tevens onduidelijk of een standpunt ook door de Colleges van Burgemeester en Schepenen gedragen moet zijn.
Bij ons weten heeft enkel de burgemeester van Zwevegem later te kennen gegeven dat zijn antwoord over de afbakening van de regio’s zal afhangen van een beraad binnen zijn schepencollege.

Punt 5.
(…) De algemene ervaring in ZWVL is dat het provincieniveau goed werkt en er goed wordt samengewerkt.
Hier zijn de “provincialisten” aan het woord. Een sterke lobby !

Punt 7.
De keuze om de regio te laten samenvallen met het werkingsgebied van Leiedal is logisch en verdedigbaar. Opmerkeljk omwille van verschillende redenen:
– Het grote werkingsgebied van de regio Brugge-Oostende-Midwest kan problematisch zijn. Het lijkt de Conferentie zinvol om Midwest en Brugge-Oostende als aparte regio’s te laten functioneren.
Later zal blijken dat enkel de burgemeesters van Kortrijk, Zwevegem en Wervik opteren voor 5 regio’s in de provincie in plaats van drie door de Vlaamse regering voorgesteld.
– Niet alle samenwerkingsverbanden van vandaag volgen de indeling van ZWVL.
W13 (een welzijnsorganisatie van OCMW’s en het CAW Zuid-West-Vlaanderen, door schepen Philippe De Coene opgericht in 2015) bijvoorbeeld heeft ook Wielsbeke mee. Lendelede behoort tot de Eerstelijnszone samen met Izegem. Waregem werkt provincie-overschrijdend samen met Zulte. Wervik behoort tot ZWVL voor de Conferentie/Leiedal maar voor de brandweerzone tot de Westhoek. Idem wordt voor bepaalde domeinen en vraagstukken samengewerkt met gemeenten buiten de regio. (…) Deze hybride situatie is een dagelijkse realiteit. Men mag dit daarom niet te star bekijken.
In feite wordt in de nota van de Vlaamse regering (dd. 9 oktober 2020) die voorligt ter bespreking net hetzelfde gezegd, maar natuurlijk in andere bewoordingen. Het decreet zelf stelt dat gemeenten afwijkingen kunnen vragen om toch samenwerkingsverbanden te organiseren los van hun referentieregio. (art.6,§2).
Op te merken valt dat de Conferentie niet rept over Psylon, de Intergemeentelijke Vereniging voor Crematoriumbeheer. Telt 21 gemeenten, en heus niet enkel uit het arrondissement Kortrijk. En Gaselwest dan, de Intercommunale voor Gas en Elektriciteit, met een werkingsgebied van – als we goed tellen – 59 gemeenten, tot in Wallonië toe. En IMOG, de intercommunale voor Openbare Gezondheid met gemeenten als Kruishoutem en Wielsbeke?
Ja, ‘t is waar. Bepaalde intercommunales vallen niet onder het toepassingsgebied van regiovorming (art.4). Maar men kon daar toch een woordje over zeggen? Wat men daarvan vindt? En afval- en streekontwikkelingsverenigingen krijgen toch een overgangsregeling?

Punt 8.
(…) Afstemming met schepencollege en gemeenteraad is belangrijk.
Zie punt 3. Het gaat om de afbakening van de regio’s. In Kortrijk helemaal niet gebeurd in “afstemming met de gemeenteraad”. En met het College? Dat weten we niet…

Punt 10.
De Conferentie stelt zich de vraag naar het democratisch gehalte van een regio. De implicatie van de oefening is dat de burgemeester centraal staat. De (nooit beslechte) discussie over de democratische legitimiteit van de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden wordt nu geprojecteerd op de regio’s.
Tja. Volgens het decreet moet de regiowerking een vast maandelijks punt worden op de agenda van het schepencollege en minstens tweemaal per jaar op de agenda van de gemeenteraad geplaatst. (Art.8.)

Punt 11.
(…) Vroeg of laat zal de vraag worden gesteld of Vlaanderen hiermee geen nieuw bestuursniveau invoert.
De voorliggende nota zegt zeer uitdrukkelijk dat het louter gaat om een “overlegmodel”, geen nieuwe bestuurslaag. De uiteindelijke beslissingen worden nog steeds binnen de basisbesturen genomen en uitgevoerd. Kortrijkwatcher persoonlijk meent dat zich eerder vroeg dan laat de vraag zal stellen wat voor nut de provincie nog heeft.

Punt 13.
De Conferentie vraagt zich af of de relatief beperkte schaal van ZWVL in vergelijking met de andere grotere referentieregio’s er niet zal voor zorgen dat de regio aan slagkracht zal verliezen ten opzichte van Vlaanderen.

Punt 14.
Verzwakt het vorige punt. Men verwijst naar “de levende krachten” en intense contacten alhier.
De relatief beperkte schaal is evenwel niet per definitie negatief.

In dat verband hebben we een keer opgezocht hoe relatief klein ZWVL dan wel is, met de vijf regio’s dan in onze provincie. (Aantal inwoners op 1 januari 2022.)
– regio ZWVL: 315.001 inwoners (13 gemeenten)
– regio Brugge: 283.405 (10
– regio Midwest: 250.691 (17)
– regio Westhoek: 201.765 (17)
– regio Middenkust: 158.149 (7)


P.S.
In een volgende editie van deze alternatieve stadskrant hebben we het over de antwoorden van de burgemeesters op de drie vragen die de gouverneur op 11 december 2020 heeft voorgelegd om tot een advies aan de regering te komen over de voorgestelde referentieregio’s.
Tot kijk !