Vandaag gemeenteraadsdag !
Traditioneel feliciteren de raadsleden die hebben meegedaan aan een of andere verkiezing mekaar uitbundig op de eerstvolgende raadszitting. Vandaag zal dat moeilijk gaan. Niemand heeft gewonnen. Zelfs geen kandidaat van de N-VA, want raadslid Lieve Vanhoute is overgelopen naar de CD&V.
We bekijken even de voorkeurstemmen van onze kandidaten-raadsleden.

De Kortrijkse raad telt niet minder dan twee ministers. (Zullen zij er vanavond zijn?)
Stefaan De Clerck stond nu op de derde plaats van de West-Vlaamse CD&V-lijst. Hij behaalde 43.946 naamstemmen. Bij de verkiezingen van 2007 behaalde hij vanop de zesde plaats nog 54.243 stemmen. (Er was toen nog wel een kartel met de NV-A.) In het kanton Kortrijk (dat is méér dan Stad, zie verder) kreeg hij nu 8.194 stemmen. Voorheen 11.110.
Minister Vincent Van Quickenborne kreeg 45.222 stemmen achter zijn naam. In 2007: 54.968. In beide gevallen stond hij op de eerste plaats. In ons kanton Kortrijk kreeg hij nu 7.500 stemmen. Voorheen 10.178.

Federaal volksvertegenwoordiger Roel Deseyn (CD&V) uit Bellegem kreeg nu de eerste plaats bij de opvolgers. Voorheen stond hij bij de effectieven op de vierde plaats. Deseyn kreeg in 2007 veel voorkeurstemmen: 30.309. Nu slechts 16.847. In ons kanton ging hij ook achteruit.Van 7.056 naar 3.759 stemmen.
We hebben nog een Vlaams volksvertegenwoordiger in onze raad. Bart Caron, nu van Groen, voorheen van Spirit-SP.A. Hij behaalde in de provincie 2.862 naamstemmen. Voorheen: 3.612. Hij was toen laatste opvolger. Nu laatste van de effectieven. In ons kanton kreeg hij bij de vorige parlementsverkiezingen 731 stemmen. Nu 609.
Een andere Vlaams volksvertegenwoordiger in onze gemeenteraad is Philippe De Coene (SP.a). Stond op de 14de plaats en kreeg 9.120 stemmen. Bij de vorige verkiezingen prijkte hij op de derde plaats van de lijst met 15.014 stemmen. In ons kanton toen 5.188 stemmen, nu 2.826.

VLD-schepen Wout Maddens deed voor het eerst mee aan de federale verkiezingen. Hij kreeg 6.169 voorkeurstemmen. In het kanton: 1.801. In de pikorde binnen de VLD staat hij met zijn naamstemmen op de negende plaats met 3,09 procent van de stemmen. (Zes VLD-kandidaten in de provincie halen die 3 procent.)

Raadslid Philippe Avijn van Groen deed ook weer mee. Behaalde 1.565 stemmen tegenover 1.900 in 2007. In het kanton voorheen 392, nu 276.
Bij het Vlaams Belang was Isa Verschaete de vijfde kandidaat en behaalde 3.199 naamstemmen. Vroeger vanop de 15de plaats nog 5.088 stemmen. In het kanton ging het van 805 naar nu nog 555 stemmen.

Vlaams volksvertegenwoordiger Carl Decaluwé (CD&V) was geen kandidaat.

Het kieskanton Kortrijk omvat Kortrijk (met al zijn deelgemeenten) en Anzegem, Kuurne, Zwevegem, Lendelede. Allemaal traditioneel bolwerken van de christen-democratie. Bij deze verkiezingen ging het hier om 101.872 ingeschreven kiezers, en werden er 93.368 stembiljetten neergelegd. Geldige stemmen: 88.159.
CD&V: 24,28 % (het kartel in 2007: 35,61 %)
VLD: 15,09 % (voorheen 18,40 %)
SP.a: 13,53 % (in kartel met Spirit 14,26 %)
N-VA: 23,71 %
Groen: 7,12 % (6,17 %)

Het is wel triestig dat we ons daarmee bezighouden.
In plaats van met de inhoud, of waarom politiekers aan ons zeggen waarover we wakker liggen.

Het lijstje van de naamstemmen ziet er van hoog tot laag zo uit.
1. Stefaan De Clerck (CD&V): 33.978. (Hij stond als laatste bij de opvolgers.)
2. Franceska Verhenne (CD&V): 30.477. (Kwam op voor Europa in het nederlands kiescollege.)
3. Carl Decaluwé (CD&V): 27.626 (Tweede plaats op de lijst.)
4. Vincent Van Quickenborne (VLD): 17.402. (Op de laatste plaats bij de opvolgers.)
5. Philippe De Coene (SP.a) : 12.958. (Op de derde plaats van de lijst.)
6. Bart Caron (Groen): 5.550 (Lijsttrekker.)
7. Isa Verschaete (VB): 3.541 (14de plaats.)
8. Maarten Seynaeve (VB): 3.117 (3de opvolger.)
9. Cathy Matthieu (Groen): 2.212 (16de plaats.)

Dat lijstje zegt niet alles.
Om de sterkte of populariteit van een kandidaat te meten gaat men beter over tot het berekenen van de zgn. penetratiegraad. Daarmee pas kan men aan de slag gaan om te vergelijken met andere kandidaten binnen of buiten de lijst en in andere kieskringen.

Penetratiegraad
Dat is de verhouding tussen het aantal naamstemmen van een kandidaat ten opzichte van het totaal deelnemende kiezers binnen de kieskring. In West-Vlaanderen werden 838.324 stemmen uitgebracht, ongeldige en blanco-stemmen inbegrepen.

1. De Clerck: 4,05 procent.
2. Carl Decaluwé: 3,29.
3. Van Quickenborne: 2,07.
4. De Coene: 1,5.
5. Caron: 0,6.
6. Verschaete: 0,42.
7. Seynaeve: 0,37.
8. Matthieu: 0,26.

Stel dat iemand als minister Van Quickenborne wil weten of hij het beter doet dan Jean-Jacques De Gucht in Oost-Vlaanderen.
J.J. heeft aldaar een penetratiegraad van 4,98 procent. Hij was wel VLD-lijsttrekker. Maar vergelijk nu eens met de penetratiegraad van Stefaan De Clerck, die lijstduwer was bij de opvolgers. U merkt, met vergelijkingen van penetratiegraden vallen interessante dingen te ontdekken, vooral voor de marketeers van de partijen.

Kandidaten zijn vooral gebiologeerd door de vraag hoe sterk ze staan binnen de eigen partij.

Interne populariteit
Hier berekenen we de verhouding tussen het aantal naamstemmen voor een kandidaat met het totaal aantal uitgebrachte stemmen op de eigenste partij. Dit geeft een pikorde aan in de kippenren.

Van Quickenborne: 17,09 procent.
De Clerck: 15,25.
Decaluwé: 12,4.
Caron: 11,95.
De Coene: 11,6.
Matthieu: 4,76.
Verschaete: 3,78.
Seynaeve: 3,33.
Verhenne: 3,21. (CD&V kreeg 948.123 stemmen.)

Externe populariteit
Hierbij delen we de penetratiegraad van een kandidaat door het percentage stemmen uitgebracht op de partij.
Quickie komt er nu best uit, ten minste als we rekenen met het behaalde percentage van de partij in West-Vlaanderen alleen.
Tussen haakjes de externe populariteit t.o.v. heel Vlaanderen. Wellicht een betere indicatie.

Van Quickenborne: 0,160. (0,138)
De Clerck: 0,143. (0,177)
Decaluwé: 0,116. (0,143)
Caron: 0,112. (0,097)
De Coene: 0,107. (0,098)
Matthieu: 0,044. (0,038)
Verschaete: 0,035. (0,027)
Seynaeve: 0,031. (0,024)

Zo.
Nu kunt u aan de slag met de obligate top 20 of top 25 uit de media.
Functies gebruiken op de rekenmachine.

Zeer bijzonder en historisch uniek aan dit programma is dat er een verklarende woordenlijst is aan toegevoegd.

“Durven veranderen, nu zeker”
Met deze slogan trekt de Sociaal-Liberale partij (van Geert Lambert en Compagnie) ten strijde bij de regionale verkiezingen.
Er zijn zeven uitdagingen gemeld, verspreid over 27 bladzijden.
De uitdaging die hier ter sprake komt is te lezen in het hoofdstuk met als titel “Een moderne overheid uitbouwen”.

Al onmiddellijk valt op dat ook de SLP de provincies “grotendeels” overbodig vindt. Men moet gaan naar andere vormen van bovenlokale samenwerking.
Hier past ook het begrip rasterstad in. (Een term die onze burgemeester Stefaan De CLerck ooit lanceerde.)
En wat is hier nu een rasterstad? Een samenwerkingsmodel tussen grote steden en omliggende gemeenten waarvan de inwoners gebruik maken van voorzieningen uit de steden. (Zie je bijvoorbeeld Kuurne al bijdragen in de kosten van bijvoorbeeld Buda-kunsteneiland?)

SLP durft nog niet zo direct zeggen dat we met teveel ambtenaren zitten opgescheept. Neen. We moeten naar nieuwe streefcijfers inzake de omvang van het ambtenarenkorps, na een evaluatie van de noden en taken van de overheid.

Kinderopvang wordt een volkomen gratis basisvoorziening.
We moeten de slagkracht van gemeenten verhogen. De planlast afbouwen. En de verzelfstandige agentschappen evalueren.
Niet al te gedurfd, althans dit programma over stedelijk beleid.

“Eerst de mensen, niet de winst” is de leuze van de PVDA, plus.
29 bladzijden, 20 programmapunten voor de regionale verkiezingen met 10 prioriteiten.
Het nogal kort uitgevallen 19de programmapunt handelt over “gemeentelijke solidariteit”. Meest markant is hier dat ook deze partij de dotaties van het Gemeentefonds wil verhogen, aan te passen aan de stijgende evolutie van de gemeentelijke uitgaven, vooral die voor het personeel. (Over een afslanking van het ambtenarenkorps rept men niet.)

Een marxistische geïnspireerde partij heeft uit de aarde der zaak niet zoveel aandacht voor puur staatkundige problematiek.
Des te meer voor de mensen.
In dit verband worden verspreid over een aantal programmapunten nog enkele merkwaardige voorstellen gelanceerd die betrekking op het leven in steden en gemeenten.

De PVDA wil dat er onafhankelijke huisinspecteurs komen die de maximum huurprijs bepalen. Voor sociale woningen alleszins niet hoger dan 20 procent van het inkomen.
In elke gemeente moet er minstens één kinderbewaarplaats komen, zodat ouders rustig hun boodschappen kunnen doen.
En in alle woonwijken komt er minimaal drie procent buitenspeelruimte.
En gemeenten moeten ophouden met het derdebetalerssysteem waarbij zij een deel van de kosten dragen voor het openbaar vervoer. Raar. (In Kortrijk gaat het om 84.000 euro, voor 55plussers, derde betalerssysteem, leerlingenvervoer.)

Het programma van de Lijst Dedecker (die van Het Gezond Verstand) beslaat in totaal 92 bladzijden. Brussel krijgt er daarvan 14, en Europa niet minder dan 32. Het Vlaams programma bestaat uit acht hoofdstukken waarvan dat met de titel “Vlaanderen bestuurt” hier enkel ter sprake komt. Vier pagina’s.

Laten we maar meteen wijzen op een kemel van formaat.
LDD pleit ervoor om in besturen van intercommunales enkel nog burgemeesters en vakschepenen toe te laten. Zonder zitpenningen, wel met kilometervergoeding. Bon. Maar dan komt het. Gemeenteraadsleden worden wel nog toegelaten in de Algemene Vergaderingen. Nu zijn die AV’s al geruime tijd volkomen openbaar. Iedereen mag die bijwonen, ook de ‘gewone’ burger.

LDD wil ook de “besloten besluitvorming bij de autonome gemeentebesturen bestrijden”. Meer toezicht vanuit de gemeenteraden. Nou, die besluitvorming is nu net zo transparant als de raadsleden dat zelf willen. Zij zijn vertegenwoordigd bij die autonome gemeentebedrijven, kunnen daar verslag over uitbrengen, en de jaarverslagen en rekeningen komen voor de gemeenteraad. Heel het probleem is de desinteresse (en ondeskundigheid) bij vele gemeenteraden, ook voor gemeentelijke vzw’s trouwens.

LDD vindt dat (lokale) overheden zich moeten beperken tot hun kerntaken.
Hierbij wordt de Gouden Gids-methode toegepast. Een innovatie ! Wat zijn kerntaken? Wel, indien uit de Gouden Gids blijkt dat er bedrijven zijn die dezelfde taken vervullen als overheden, of dezelfde diensten en producten leveren, – dan zijn dit geen kerntaken meer voor openbare besturen.

Bijzonder markant is dat Dedecker de onroerende voorheffing op de eerste eigen woning wil afschaffen. Die OV is een grote bron van inkomsten voor gemeenten. In Kortrijk dit jaar begroot op zowat 26 miljoen, en dat is meer dan de ontvangsten uit de personenbelasting. Die minder ontvangsten wil men opvangen door een “besparings- en compensatieplan” dat niet heel duidelijk wordt toegelicht. Het Gemeentefonds moet groeien (dat betekent meer algemene middelen, dus belastingen). Het ambtenarenkorps moet afslanken. Wel zonder sociaal bloedbad: gewoon de gepensioneerden systematisch niet meer vervangen. En de provincies kunnen afgeschaft.

Hierbij gebruikt LDD een bij uitstek christen-democratische begrip: het subsidiariteitsbeginsel. Maximale overdracht van bevoegdheden. Minder toezicht van hogere overheden maar wel meer coaching en ondersteuning.

Om de fiscale concurrentie tussen gemeenten te bevorderen wil LDD een publieke databank waarin van iedere gemeente de aangerekende belastingen en retributies worden weergegeven. (Met een beetje zoeken vindt men die gegevens wel op internet. Bij Dexia bijvoorbeeld, of bij de VVSG.)

Tenslotte wil Lijst Dedecker een verbod op het dragen van uiterlijk herkenbare religieuze tekens op alle bestuurlijke niveaus.

Het volledige programma (Vlaams, Brussels, Europees) STERK IN MOEILIJKE TIJDEN omvat 119 bladzijden. Daarvan zijn er een vijftal concreet gewijd aan de steden. De term “stedenbeleid” komt 5 maal voor. De term “lokale besturen” 23 maal.
Om te beletten dat onze kandidaten dit nu allemaal gaan lezen volgt hierna een opsomming van de meest markante punten.
(Later volgen nog excerpten van de andere partijprogramma’s.)

Eerst even dit.
Kunnen we hier en daar de pen vermoeden van onze burgemeester Stefaan De Clerck? Zo nu en dan vallen in het programma woorden als ‘creatief beleid’, ‘rasterstad’ en ‘innovatie’. ‘Grensoverschrijdende samenwerking’.

Waar men het meest kan van opschrikken is dat de CD&V een grootscheeps debat wil voeren over de kerntaken van steden en provincies. De resultaten daarvan moeten al zichtbaar zijn eind 2010 ! In Kortrijk vermijdt men al jaren angstvallig een dergelijk debat. Hoewel beloofd. Het zou de coalitie CD&V-VLD danig op de proef stellen.

Dit klinkt wel groen. In elke stad komt er binnen 500 meter een groen rustpunt.
En dit getuigt van christelijk fatsoen. Men wil de stadsetiquette vergroten. Een gemeenschappelijk kader van gedragsregels opstellen.

Een oude eis waar men in het verleden niet aan is toegekomen slaat op de “maximale” gelijkstelling van statutaire en contractuele personeelsleden. Zeker inzake pensioen.

Gemeenten willen meer geld (terwijl de kerntaken nog niet zijn vastgelegd). Een BTW-compensatiefonds. Verhoging van de middelen voor het Gemeentefonds. Uitbouw van een tweede Mercuriusplan.
Steden met specifieke functies (zeg maar centrumsteden) willen ook meer geld. Billijker compensaties.
Dit alles moet dan gepaard gaan met de afbouw van het specifiek toezicht op de lokale besturen. Specifiek toezicht. Geen gemeenteraadslid weet wat dit is.

Dit was het dan.
De zoektocht naar lacunes in het programma laat u maar over aan de kandidaten.
Wel opvallend is dat er geen gewag meer wordt gemaakt van een “gemeentelijk effectenrapport”. Daarmee wou de CD&V dat hogere overheden bij beslissingen met een weerslag op het gemeentelijk beleid een berekening zouden maken van de kosten voor de lokale besturen.

Naarmate de verkiezingen van 7 juni naderen zullen wij weerom als kiesvee worden benaderd.
Een uitermate vervelend verschijnsel is dat kandidaten er telkens opnieuw in slagen om op openbare plaatsen of op evenementen te verschijnen waar ze anders tussen twee verkiezingen in NOOIT te zien zijn.
Gebeurt dit nieuw feit in uw stamcafé, laat je dan maar zonder schroom rustig trakteren, samen met heel je gezelschap. Fluister de bazin in het oor dat de andere kant van de toog ook behoort tot uw vriendenclub en ga daar ook even staan.
Zorg dat de kandidaat zijn toegelaten budget overschrijdt ! Ziet u een kandidaat als neofiet opduiken in de Schouwburg, wijs hem dan naar zijn plaats aan de verkeerde kant van de zaal. Doen ! Het is mij al overkomen dat een kandidaat-verkozene zich voor het eerst in zijn leven naar een BUDA-voorstelling repte. Aangezien het event traditioneel toch te laat zou beginnen werd hem duidelijk gemaakt dat de voorstelling was afgelast.

In mei is het geraden om de Maandagmarkt (en andere) zelf te vermijden.
De kandidaten zijn uit op zeer efemere contacten, terwijl zij oprechte belangstelling voorwenden. Zij komen je vriendelijk de hand schudden en durven het zelfs aan om amicaal op je schouder te kloppen en te vragen hoe het met je gaat. Antwoord dan: “Moeilijke vraag, ik weet het zelf niet.” Of zeg dat je zonet de mare kreeg dat je lijdt aan een ongeneeslijke, vreselijke SOA.
Het gebeurt dat een kandidaat – tot uw verbazing – uw naam kent. Een moeilijke situatie. Stel dat het om Philippe De Coene gaat. Spreek hem dan aan met meneer Lemaitre. Zeg: “Ha, onze Mark! Hoe gaat het met jou?”

Een onvergetelijke anecdote.
Toen Jacques Laverge indertijd weer eens aan verkiezingen deelnam (hij wou burgemeester worden) kwam hij mij belangstellend de hand drukken, stelde een vraagje terwijl hij al helemaal de andere kant uitkeek. Mijn antwoord viel niet in goede aarde: “Waarom kijk je mij niet even in de ogen als je echt wil weten hoe het met me gaat?” Tussen ons is het nooit meer goedgekomen.

Er zijn zelfs mannelijke kandidaten die zomaar in het wilde weg vrouwen gaan kussen. Twee methodes zijn goed om ze dat af te leren. Vrouwen, zorg dat die drie kusjes telkens onverwacht regelrecht in uw natte open mond terechtkomen. Of (indien zwaar opgetut): geef hem met volle lippen een dikke zoen op de propere witte boord van zijn versgesteven hemd.

Er zal steeds meer een nieuw fenomeen opduiken: u krijgt ongevraagd talloze emails.
Dat is spam. Merk dat dan als zodanig aan.

Stuurt Carl De Caluwé u als parlementariër een portvrije brief?
Stuur die zonder postzegel terug.

P.S.
Hebt u nog tips?
Komen ze bij u ook voor het eerst aan uw deur of in uw wijk?
Wat te doen?
Als uzelf tijd hebt, hou ze dan zolang mogelijk bezig (toon ze uw geïsoleerde zolder, uw boekenkast, uw ondergelopen kelder, uw kleinkinderen) zodat hun schema van huisbezoeken totaal in de war raakt. Snijdt oeverloos onderwerpen aan die uw bezoeker als terechte, goedmenende politieker onvermijdelijk moeten interesseren. Bril zoeken en uitgebreid hun folder beginnen lezen, met kommentaar en vragen. Wordt de kandidaat wat nerveus, schenk maar wat bij.