Category Archives: stadsplanning

“Architectuur in Kortrijk”: een wonderlijke openbare groep op facebook

Om de haverklap melden er zich met naam en toenaam  een drietal (meestal) nieuwe leden aan bij deze groep. Al van in het begin van onze persoonlijke jaartelling  kon men in het inleidende woordje van de beheerder lezen dat de groep ‘op vandaag’ rond de 1.800 leden telde.

Kortrijkwatcher heeft onlangs berispend ingegrepen bij de beheerder en sindsdien heeft men het over 2,2 d leden. (In de rubriek “personen” meer nauwkeurig: 2.184 leden.)
Geen weet of er soms enig lid ontslag neemt.
Men kan daar nochtans een goede reden voor bedenken, – om dat dus wel te doen. Want dat is juist het wonderlijke aan deze FB-groep: niettegenstaande de bijna dagelijkse aangroei van het aantal leden gebeurt er in de groep inhoudelijk ONGEVEER NIETS.

Zo nu en dan proberen we in de rubriek “discussie” een bijdrage te leveren, maar dit lokt niet de minste reactie uit. In de rubrieken “evenementen” en “media” (die ook al jaren bestaan) is ook  weinig of niets te beleven. Wat foto’s. (Als ene Stefaan Maddens als lid momenteel met zijn inbreng niet zou bestaan, blijven deze rubrieken tegenwoordig leeg.)

De groep “Architectuur in Kortrijk” telt niet minder dan negen beheerders, waaronder wel eens een nauw betrokken persoon in de Kortrijkse “bouwkunst”. Maar de facto is gewezen schepen en raadslid Koen Byttebier van tel. In wezen dus toch ook geen al te neutrale ‘redacteur’.

U herkent meteen ook zijn  stijl  in het inleidend woordje, de versie geschreven bij het begin van het bestaan van de groep. Het mocht vooral niet te dol worden, dat is (was) duidelijk.
Doe nu maar eens aan begrijpend lezen:
“Elk gesprek verloopt hier respectvol, ondanks sommige meningsverschillen of contrasterende standpunten. (…) Politieke standpunten vermijden we hier best.”
(Hierbij past een N.B.: er zijn in de groep gewoonweg nergens meningsverschillen of contrasterende standpunten te bespeuren.)

Recent is evenwel ‘het woord vooraf’ gewijzigd.
We mogen nu – heel voorzichtig – wat meer !
Lees maar:
“Het staat iedereen vrij om goeie voorbeelden uit Kortrijk of andere inspirerende steden ter sprake te brengen. Of om aan te kaarten wat volgens jou foute beslissingen waren of zouden kunnen zijn. Elke discussie kan zinvol zijn, zolang ze respectvol gevoerd wordt.”

Naschrift
De senior-writer van ‘Kortrijkwatcher’ heeft een volgens hem mogelijke foute beslissing gemeld aan de 2.184 leden van de groep.
(Geen reactie.)
De nieuwe coalitie is namelijk van plan om op de ene helft van de Grote Markt (kant stadhuis) een groep spuitende fonteintjes te plaatsen waarin de kindjes dan eventueel ook nog zouden kunnen  spelen.
Secchi zou dit nooit hebben geduld.
We doen een oproep aan de leden van FB-groep om zich te verzetten tegen dit project.

 

Wat komt er nu eigenlijk op die “Tip Buda”?

We horen er niet zoveel meer over, maar blijkbaar kunnen we kort en goed antwoorden op onze vraag uit de titel: gewoon niks.
Dat wil zeggen: niks nieuw.
Het huidige parkje (helemaal op de uiterste westelijke tip) wordt uitgebreid met een soortement  nieuw “park”, natuurlijk na sloop van de oude materniteit en (in een eerste fase althans) de palliatieve verzorging.
De oude plannen voor een nieuwe bibliotheek,  een “congreszaal”,  of de bouw van een rij sociale woningen (een voorstel van “Vooruit”) zijn helemaal van de baan.

Uiteraard blijft het klooster behouden. De gebouwen Reepkaai en het pand Buda 35 (de vroegere OCMW-sociale dienst) blijven ook behouden (en later gerenoveerd) volgens het masterplan maar men weet nog niet goed wat ermee aan te vangen.

Het is heus  een ingewikkeld voorontwerp. We begrijpen er niet al te veel van.
Er is nog een gebouw tussen de Reepkaai en  de voormalige Sociale Dienst dat voorlopig mag blijven en op termijn kan herbouwd als “bouwveld BudaYard“. (Vraag me nu niet wat hiermee is bedoeld.) Voorts is er sprake van de realisatie van een nieuw (multifunctioneel,- denk ik) gebouw op de plek van de voormalige palliatieve zorginstelling en de tuin Luilekkerland.

De site op Tip Buda komt dus  op 1 januari volgend jaar volledig in beheer van stad Kortrijk. Stad heeft bij AZ Groeninge aangedrongen op het vervroegd verlaten van de ziekenhuissite.
Er is nu dankzij de nieuwe “monstercoalitie” (dixit Ruthie) een schetsontwerp opgemaakt door Atelier Horizon en ARA (voor het onderdeel nieuwe  ‘publieke ruimte’) en SWECO (voor het onderdeel gebouwen en sloop).
Niet minder dan zeven teams van stad  hebben tussen 7 april en 3 juni (bijna twee maanden) het voorontwerp gefinaliseerd. En de toegankelijkheid van heel de nieuwe site is tevens doorgenomen met de stedelijke adviesraad voor personen met een handicap. Er komen namelijk topografische verschillen (reliëfwijzigingen). Participatie !

De aanleg van de vrijgekomen publieke ruimte omvat verschillende onderdelen.  Een opsomming: rioleringswerken, nutsleidingen,  waterhuishouding (wadi’s), verharding en groenaanleg, een fietspad en fietsstallingen., doorgangen.
En jawel: in de centrale zone (tussen de twee bruggen) komt een  “plein-park”,  een publieke ruimte  die de kenmerken van (enerzijds) een park én (anderzijds)  die van een plein naadloos combineert.
Brede doorgangen laten verblijffuncties toe (terras, klein evenement,…) In de graszones komen er picknickplaatsen, banken,  ‘spelprikkels‘ (toestellen) en houten  ‘platformen’ die toelaten om te zitten en te spelen.
Er is een “centrale koer”, omringd door de gevels van het sociaal huis, het klooster, de kloostermuur en de kapel. Erfgoedelementen die dankzij de rechthoekige vorm van de koer een zekere statigheid uitstralen.

Wat moet dat kosten?
Voorlopig in fase 1:  3.295.000 euro. (Sloop alleen al kost 835.000 euro. Omgevingsaanleg: 1,9 miljoen.)
Timing?
Sloop begin volgend jaar en afwerking van de omgevingsaanleg eind volgend jaar.

Ziezo.
Nogmaals bedankt voor het kijken.

Het nieuwe fiets- en voetgangersbrugje achter de Broeltoren is heus nog niet voor morgen…

Iedereen kent dat houten brugje over de oude Leie,  achter de Broeltorens. Een door wandelaars en fietsers veel gebruikte verbinding tussen de  Damkaai (net waar gewezen burgemeester Stefaan De Clerck woont) en het Guido Gezellepad , inclusief  de Kleine Leiestraat.
Maar weinigen kennen de naam. Het is de Kalkovenbrug. Moet nu zowat een halve eeuw oud zijn, –  en we hebben er al veel miserie mee gehad.
Maar ook grootse plannen!
Er is op een bepaald moment niet enkel sprake geweest van een verplaatsing naar de Broeltorens toe, maar ook van een ophaalbrug. (Was dat niet de ambitie van N-VA-schepen van Toerisme,  Rudolphe Scherpereel, ergens rond 2015?)

Dat weten we wel nog: in 2018 zou men niet enkel de locatie wijzigen maar (tegen 2020 !) een heel nieuwe brug bouwen, in samenwerking met De Vlaamse Waterweg (DVW).
En hoe weten we dat nog?
– Omdat Vlaams parlementariër Bert Maertens (uit Izegem!) daar al op 12 maart 2018 een vraag heeft over gesteld.
Toenmalig minister van Mobiliteit Ben Weyts was kort in zijn antwoord.  De Kalkovenbrug is gebouwd door stad Kortrijk en kreeg op 25 maart 1982 van de voorganger van De Vlaamse Waterweg een vergunning afgeleverd. Eventuele werken aan deze brug gebeuren in opdracht van en ten laste van de stad Kortrijk. Punt.
– Naar aanleiding van de huidige erbarmelijke staat van de brug stelde alweer de Izegemnaar Bert Maertens  (dus géén Kortrijks parlementariër!) op 14 maart van dit jaar ongeveer dezelfde vragen.  Wordt DVW betrokken bij de plannen?  En wat zou de geraamde kostprijs kunnen zijn om de brug (en het jaagpad) te vernieuwen?
Antwoord nu van minister Annick De Ridder. De Kalkovenbrug is gebouwd door de stad Kortrijk en is ook in het beheer van de stad. Eventuele herbouw valt bijgevolg onder de bevoegdheid van de stad. En het jaagpad is voor een gedeelte in beheer van stad, middels een vergunning inname openbaar domein.

Het is duidelijk. Ons Stadsbestuur moet niet azen op een financiële of andere bijdrage van het Vlaams Gewest.
Heeft men dat gehoopt?
In elk geval is duidelijk dat de plannen met de Kalkovenbrug niet beantwoorden aan de leuze van schepen Maddens bij de aanpak van stadsprojecten: “VOORTDOEN ! ”
Dat brugje is nu al dicht sinds eind april. Het bestuur heeft het nodig geacht om door een extern bureau (Arcadis) te laten constateren dat het ding niet meer stabiel is aangezien er enkele steunpilaren in slechte staat zijn.
En pas onlangs is stad ertoe gekomen om 7 (zeven!) studiebureaus aan te schrijven het het oog op … Ja, waarop? Blijkbaar op het ontwerp van een nieuwe brug en op een locatie die beter aansluit op de Kleine Leiestraat.
De sloop van de bestaande brug is een andere opdracht, en over de aanleg van  een noodbrug is enkel losweg eventjes sprake, zonder enige offerte.
Zéér opvallend is nog dat er in het Collegebesluit geen enkel geraamd budget wordt vermeld.
En nog eigenaardiger is dat 1) de gunning van het ontwerp pas zal gebeuren in september, 2) de omgevingsvergunning pas moet ingediend in november.
Laat ons ervan uitgaan dat de nieuwe brug  er dit jaar niet meer komt, althans niet bij een strenge winter. (Vertel dat eens aan de Sinezen!)

VOORTDOEN !!

P.S.
Het is wel zo dat Kortrijks schepen Veys sinds begin april  de nieuwe  voorzitter is van DVW…

Gronden van de site Vincentius te koop zonder enige stemming in de gemeenteraad van juni 2023 (5)

Voorafgaand
Voor wie niet verder wil lezen / compilatie
Agendapunt 20 van de gemeenteraad dd. 12 juni 2023 beoogde “het gunnen van het zakelijk recht om op de projectgronden van de site Sint-Vincentius een bouwprogramma te (laten) ontwikkelen, waarvan een aantal sociale huurwoningen.”

Fractievoorzitters (hoe? wanneer?) hebben om een reden die we niet konden achterhalen (en ook niet weten wie daar de instigator van was) beslist dat men die verkoop van een uniek stadspatrimonium zou beschouwen als een ‘hamerpunt‘.
Dat wil zeggen dat de gemeenteraad dat punt niet zou aanzien als een  ‘discussiepunt’. Men zou het zelfs niet ter stemming brengen aangezien iedere fractie geacht werd om al op voorhand zijn goedkeuring te geven. No problems.
En zo is geschied. Op die 12de juni 2023 om 22u15′ is het punt in de GR geruisloos gepasseerd, zonder stemming of bemerking dientengevolge eenparig goedgekeurd.
(Enkel in Kortrijk mogelijk. Het gaat om miljoenen.)
————–
Ietwat voorgeschiedenis
Je hoort mensen wel eens zeggen dat ze “er veel geld zouden voor over hebben” om iets te bereiken of te weten te komen.
Onze gemeenteraadwatcher wil gerust zijn geïndexeerd maandsalaris geheel opofferen om te achterhalen wie het in godsnaam heeft bedacht om een prachtig gelegen open terrein (van meer dan 4.200 m²) grenzend aan het Begijnhofpark,  pal naast de O.L.Vrouwekerk,  te verkopen om er appartementen of huizen  (woonunits) te laten inplanten.

Was het iemand van Leiedal? (De zaak kadert immers in een masterplan uit 2019 voor het historisch centrum, opgemaakt in samenwerking met die intercommunale. Voorzitter van Leiedal is Wout Maddens.) Had de bevoegde schepen misschien enige gezellige onderonsjes met behoeftige ontwikkelaars achter de kiezen? Dat we het niet weten!

Nou, het is gemeenteraadsleden wellicht ontgaan, maar alreeds  op 12 juli 2022 heeft het schepencollege een ‘principenota‘ goedgekeurd (punt 7 van de notulen) waarbij toen al aanvaard werd dat er zich aan de achterzijde van de bestaande woningen in de Groeningestraat (tussen de nrs. 12 en 34) een “ruime ontwikkeling” kon voordoen.
Een zgn.  “programma” van ongeveer 4.200 m². De verkoop van de gronden zou gebeuren door middel van  een wedstrijd. (Quid non.)
En om dat masterplan te verfijnen stemde men in om over te gaan tot het genadeloos slopen van het bouwcomplex van de site Sint-Vincentius. (Groeningelaan 20 uitgezonderd.)

Interessant om te vermelden intussen is wel dat schepen Axel Ronse op dat CBS afwezig was. Toeval of niet? Ronse bazuint nu dat hij altijd al gekant was tegen het bouwproject, “programma” genaamd.
(Ter info: het gebouwencomplex Sint-Vincentius werd in 2010 gekocht door het SOK (stadsontwikkelingsbedrijf Kortrijk) voor 4,1 miljoen euro. Niemand wist toen officieel goed wat men concreet met die vrij gekomen gronden zou gaan doen. (Tenzij misschien een of andere insider, wie weet.)

De sloop is door het CBS gegund op 30 januari 2023 aan de firma Monseré uit Ingelmunster voor 424.314 euro. Eindafrekening: 500.007 euro. (De afbraak ging verrassend vlot door ergens in april 2023.)
Curieus is wel dat bij die voorwaarden van de sloopvergunning  (CBS van 31 oktober 2022) als uitgangspunt gold: uitbreiding van het Begijnhofpark. Wat de “invulling van de gronden”  betreft luidde de beslissing dat het zuidelijk deel (wat ons hier interesseert) van de vrijgekomen gronden zou opgenomen worden in het Begijnhofpark! En in afwachting van de definitieve heraanleg van het park zou men die gronden inzaaien met gras.
(Toeval of niet: schepen Ronse was weerom afwezig in dit CBS.)

In het kader van de momentele protesten en de interpellaties in de GR van morgen moet hier absoluut een tussendoortje. Erfgoedbewaarders moeten nu waarlijk een keer ophouden met hun klacht dat zij al die jaren niet op de hoogte werden gehouden van de plannen. In een vergadering van 30 maart 2021 (we herhalen: 2021) wisten ze al van de sloop van Sint-Vincentius en spraken de verwachting uit dat de gebouwen zouden vervangen worden door ‘minder volumineuze panden’. (Dat is het geval.)
In al de vergaderingen waar we een verslag van vonden wordt er nooit een veto gesteld tegen het project.
Overigens kan men in de loop der jaren op de website van stad diverse (pers) berichten vinden over de zaak.

———-

Lezer.
Het wordt tijd dat we ietwat uiteenzetten wat er in de gemeenteraad van 12 juni 2023 zoal in stilte eenparig is goedgekeurd, ZONDER enige bespreking en zonder stemming.
Het is toch onwaarschijnlijk dat zo’n importante beslissing tot verkoop van een historisch en beschermd stadszicht zomaar kon doorgaan.
We konden dat – als jarenlange gemeenteraadwatcher –  niet   geloven en wilden daarom nog nagaan of men er dan waarlijk niets heeft over gezegd in de voorafgaande bevoegde raadscommissie.
Neen dus.
Er werden enkele losse, niet ter zake doende  vragen gesteld over de bezetting en de toestand van parkings in de buurt.
De voorzitter van die commissie is Hannelore Vanhoenacker.
Ze zwijgt.
(N.B. Wij ervaarden als gemeenteraadwatcher al van in eind het jaar 2022 tekenen dat er discrete contacten waren tussen CD&V’ers en TB’ers.  In elk geval een koerswisseling ten aanzien van het TB.)

Wat is dus toen –  zonder debat – beslist?
De achterliggende zone van de woningen aan de Groeningestraat krijgt een nieuwe ontwikkeling met een “programma” van ongeveer 3.400 m² vloeroppervlakte.
We gaan die zone verkopen (gunnen) door middel van de mededingingsprocedure met onderhandeling.
– Er komen woningen, onder de vorm van appartementen of huizen.
– Een substantieel deel van deze oppervlakte dient uitgevoerd als gezinsvriendelijke woningen.
– Minimum 20% van de vloeroppervlakte dient bestemd voor huizen of appartementen gerealiseerd  als sociale huurwoningen.
– Het pand Groeningestraat 20 maakt geen deel uit van het programma maar wordt meegenomen in de verkoop. Van de inschrijvers wordt verwacht dat zij een eigen oplossing formuleren voor de renovatie en herbestemming van het pand.

Er worden  geen andere functies (horeca, diensten,…) toegelaten in het project.
Het stadsbestuur zoekt een waardige invulling voor de site, met een residentieel programma dat zich gepast en bescheiden in deze context nestelt, “alsof het altijd zo geweest is“.
Er is gekozen voor een geïntegreerd project uit marktconforme EN sociale huurwoningen.
De (geselecteerde) inschrijver blijft eigenaar en verhuurt de woningen (dus allemaal??) voor lange termijn aan een door de stad aan te duiden sociale actor.

En let nu even op wat de GR toen heeft beaamd:
“Een gesplitst sociaal project zou relatief te klein zijn (een 7-tal units). Zou als een apart volume gerealiseerd moeten worden en apart beheerd.  De kans om een architecturale samenhang te realiseren rond het zo belangrijke Begijnhofpark neemt hierdoor af.

Benieuwd of er morgen 17 maart in de gemeenteraad één iemand zal opmerken dat het CBS van 27 november 2023 (in punt 17) dit laatste voornemen in de wind slaat.

(Tot een volgende keer.
Zie nog foto hieronder.)

 

 

Wat krijgen we nu? Een masterplan parking Broeltorens-Dam

Wat krijgen we nu? Het schepencollege tovert nu plots een plan tevoorschijn dat dateert van 2011, terwijl zelfs Peter Lanssens van ‘Het Laatste Nieuws’ er niet over rept. Bewoners uit de omgeving weten dus ook van toeten noch blazen.

Het moet zijn dat er ergens promotoren zijn die het op de heupen krijgen en eindelijk uitsluitsel willen krijgen in bepaalde verkoopdossiers langs de Dam.
Bij één van die stedenbouwkundige handelingen is de omgevingsaanvraag van Ciril NV intussen zeer recent (4 maart) geweigerd, met name voor de bouw van 62 appartementen en 7 woningen op Dam 71. Het project kreeg een ongunstig advies, onder andere omdat het niet kadert in een “vastgesteld masterplan” voor de ruimtelijke omgeving van de site tussen de IJzerkaai en Damkaai.
Dat masterplan “parking Broeltorens & Dam” is eigenlijk pas goedgekeurd in het CBS van 4 maart jongstleden maar kadert in een zgn. “Ontwikkelingskader Leieboorden”, ooit in lang vervlogen tijden (2011) opgemaakt door Leiedal in samenwerking met HUB-architecten en als “bindend beleidsinstrument” goedgekeurd door de gemeenteraad van mei 2011.

Lezer, u bent dat waarschijnlijk ook vergeten.
Maar “de site Broelparking” is slechts één van de 12 sites die Leiedal in 2011 heeft opgenomen in zijn “visiedocument”. In die tijd was er geen aanleiding om met dat specifieke ontwikkelingskader iets te doen, maar – zo vindt Stad- op vandaag is deze omgeving in beweging en is het nodig “om bepaalde ambities te formuleren om het openbaar domein tussen de verlaagde Leieboorden en ‘Buda Beach’ op te waarderen door de groenstructuur en de fiets- en wandelverbindingen te versterken”.
Beste lezer, het nu goedgekeurde masterplan telt elf bladzijden en is geschreven in dat typische en bijwijlen onuitstaanbaar jargon van pas afgestudeerde masters in Ruimtelijke Ordening.
We pikken er verkort enkele zaken uit die u kunnen interesseren.

Site Dam 18
Voor de nostalgici onder ons en erfgoedfetisjisten citeren we al onmiddellijk wat gezegd wordt over “Site Dam 18”, dat bekende, lieflijke, charmante (dokters)huisje langs de platanen van de Dam. “De site van de solitaire villa en de aanpalende garageboxen komt in beweging.” Ja, zo drukt men uit dat het eigenlijk wordt gesloopt. Reden? “Het vormt een unieke opportuniteit om de dubbele beplantingsstructuur van de Dam te herstellen.” Er komen appartementen en kantoorfuncties (4 bouwlagen) met volledig ondergrondse parking.

Parking Broel
– Er komen “leesbare” en logische fiets- en wandelverbindingen verbindingen tussen de kant oude en echte Leie.
– Er komt een centrale groenruimte, de facto twee parkings.
– Het actueel parkeeraanbod bedraagt 284 plaatsen en kan verminderd worden met 40 plaatsen (bij ontwikkeling van de kant Dam) en met 34 plaatsen bij volledige ontwikkeling van de centrale groenzone.

Kalkovenbrug
Komt in lijn met de Kleine Leiestaat

Site Dam
P.S. Voor niet-Kortrijkzanen: “Dam” is een straat, een laan.
(Hier verwijst men nog naar een workshop uit 2017 van Leidal met Josi Farrando.)
– De rijweg tussen IJzerkaai en Damkaai wordt op de noordelijke kant geconcentreerd (kant parking Dam en ‘Grooten Broel”). Kan eventueel over enkelrichting in het kader van een ruimer mobiliteitsplan.
– De andere rijweg (kant Buda) krijgt de vorm van een woonerf.
– De ruimte tussen de bomenrijen kan omgevormd tot een lineair park met de sfeer van een woonerf.
– De Dam heeft op vandaag 123 parkeerplaatsen. Door het weghalen van de parking onder de platanen verdwijnen er ca. 73 plaatsen. In de nieuwe inrichting blijven er ca. 50 plaatsen beschikbaar (40 aan de kant van de rijweg). Zij kunnen een specifiek statuut krijgen als kortparkeren of bewonersparkeren.

Site Dam 71
Zoals gezegd is de huidige omgevingsaanvraag tot de bouw van appartementen en woningen geweigerd.
In het hier toegelichte masterplan benoemt men deze site als “bouwveld ‘- Westelijke Zone (Dam)” en somt men een hele rij criteria op.
Een vergelijking van deze voorwaarden met de motivering van de weigering van de omgevingsaanvraag valt buiten het bestek van ons verhaal.

P.S.
Nog even opgezocht.
Wat zouden de raadsleden hebben gezegd over dat “Ontwikkelingskader Leieboorden” (12 sites) in de gemeenteraad van mei 2011. NIETS !