We wilden eigenlijk iets anders vertellen, – maar wat kan ABBY wel kosten? (1)

Ja, we wilden het toch wel hebben over een recent cultureel gebeuren: er is alreeds een (eerste) kunstcurator aangesteld om een tentoonstelling te organiseren in Abby. En het gaat nog wel om iemand met een grote renommée, met name om Rinus Van de Velde. Onze gazetten hebben het met al die feesten en pop-up bars en dat warm weer veel te druk om met dit nieuwtje uit te pakken. Er is in het kader van Abby ook al een kunstwerk aangekocht. (Voor buiten.) Ook dit feit verdient enige aandacht voor wie begaan is met het culturele leven in onze centrumstad.
Maar terwijl we wat aan het mijmeren waren over hoe we al dat culturele nieuws redactioneel zouden aanpakken, vroegen we ons plots af of het niet eerder van pas zou komen om voorafgaand, allereerst nog wat basale gegevens te verstrekken over die nieuwe site genaamd ABBY, gelegen in het Groeningepark.

De term “Abby” is waarschijnlijk nog niet zo goed ingeburgerd bij de modale Kortrijkzaan.
Hij heeft het wellicht nog over de “Groeningeabdij”, of misschien zelfs nog over “museum 1302”. Het in opbouw zijnde Abby kun je intussen geen museum meer noemen (het is méér), en liefst ook geen “belevingscentrum”. (Er is al genoeg te beleven.) De site gewoon en eenvoudigweg bestempelen als “stadsmuseum” zouden we ook niet al te best vinden. De ambitie moet mettertijd grootser zijn.
We houden het dus voorlopig maar bij de benaming: “kunst- en tentoonstellingssite“, wel met de hoop dat het woord Abby – zowel in als buiten Kortrijk – ooit als vanzelf de betekenis ervan oproept. Een begrip wordt. Zoals bijv. het MAS in Antwerpen. (Wat is het MAS? Antwoord: het Mas.)
Velen (ook het schepencollege) associëren de term Abby met ‘abdij’, gezien de site dezelfde is als die van de vroegere Cisterciënzerabdij aan het Groeningepark. Daar is niets op tegen, laat ons maar in die waan. Maar het woord “abby” komt eigenlijk van het Hebreeuws ‘Abigaïl‘, en dat is een meisjesnaam die zoiets betekent als “de vreugde van de vader”. Zo, dat is dus rechtgezet.

Kortrijkwatcher zou kortrijkwatcher niet zijn als hij het niet een keer zou hebben over de voorgeschiedenis van het project. Het hele traject is er een van het soort waarbij men ooit zal verzuchten ‘eind goed, al goed‘. Onze hoofdredacteur haast zich hierbij alweer om (bij zijn traditioneel vijandig geaarde lezers) niet weerom over te komen als een onverbeterlijke negativo, en benadrukt kwistig dat hij volkomen achter het project ABBY staat, zowel achter de bouw (die piramide! die ondergrondse ruimte!) als het concept (die ‘living’!). Zelfs de kostprijs is voor Kortrijkwatcher géén heikel punt, tenzij dan de wispelturigheid ervan en de vage communicatie errond. En staat die subsidie wel vast?(Daar hebben we het nog over.)
Wat de voorgeschiedenis betreft kan men samenvattend stellen dat die abominabel is geweest. Diep treurig. Het parcours is op een onverklaarbare wijze onder de vorige schepen van cultuur (Ann! Ook van N-VA-signatuur!) al van in het begin volledig verkeerd gestart en vervolgens totaal ontspoord.
De tripartite besliste namelijk al bij zijn entree (in 2013!) om het stadsmuseum Broelkaai 6 te sluiten. Zonder enig serieus bedongen alternatief voor dat pand. (Raakte niet verkocht, noch verhuurd.) Er zou wel een nieuw museum komen (werktitel: ‘museum X’) in wat toen nog “1302” heette. En we zouden dat nu een keer zelf uitwerken, met eigen ambtenaren. Jongens, jongens, werd dat een jarenlang, moeizaam gepruts met onnoemelijk veel vergaderingen (workshops!) en studiereisjes. Kosten van heel dat eindeloos gedoe zijn voor altijd en eeuwig in nevelen gehuld.
Het is misschien wel de floper-defloper-deflop van de vorige bestuursperiode geweest.

Het nieuwe project onder schepen Axel Ronse (N-VA) is in feite ook al lopende van in het vorige decennium. Maar ditmaal is er absoluut geen uitzichtloosheid, integendeel.
Die complexe zoektocht naar ontwerpers, onder leiding van de Vlaamse Bouwmeester; Kortrijkwatcher heeft er bladzijden voor over en nodig gehad. Uiteindelijk viel na oneindig veel gepalaver eind maart 2020 de beslissing om het ontwerp te gunnen aan een trio, een Tijdelijke Vereniging van de bureaus Barrozzi en Veiga (Barcelona), Koplamp-Architecten (Roeselare) en Tab Architects (Gent). Nog bijgestaan door allerlei firma’s met specialisten voor scenografie, akoestiek, licht, enz. Belangrijkste ontwerper van de TV is naar het lijkt een zekere Tom Debaere. Voor het inhoudelijke was er nog “het team-curator Gautier Platteau”, meen ik althans want veel hoort men daar niet van.

Kortrijkwatcher had en heeft de gewoonte om binnenshuis heel de kliek gemakshalve te benoemen als de TV “Sentimentele Monumentaliteit”, want dat was in de motivatietekst van de groep DE uitdrukking waarmee men het nog te ontwerpen bouwwerk typeerde. (Een zin uit die motivatietekst die we ook nooit zullen vergeten: “De context bepaalt de ingreep en de ingreep versterkt de context.” Het is met dit soort van uitlatingen dat ontwerpers een wedstrijd winnen.)

Het wordt tijd dat we ons uitlaten over de kostprijs van het project.
Dus NIET omdat we die buitensporig zouden vinden (daar zijn we totaal niet deskundig voor), maar wel omdat 1) geen Kortrijkzaan daar ook maar weet van heeft en 2) er onvoorstelbaar diverse of/en onjuiste bedragen circuleren. Een ongeziene, zelfs lachwekkende warboel van cijfergegevens.
Voorlopig alreeds om te onthouden: de TV “Sentimentele Monumentaliteit” raamde oorspronkelijk de bouwkost op 8,76 miljoen euro (exclusief btw) en bedacht voor zichzelf een ereloon van 12,5 procent.

(Wordt vervolgd.)