Woord vooraf
Onze consultant van Deloitte is bezig met de noodzakelijke gegevens te verzamelen om de financiële toestand van onze stadskas te beoordelen. Even geduld.
In afwachting alreeds wat materiaal.
In een vorige editie van deze alternatieve stadskrant merkten we op dat de boulevardkrant ‘Het Laatste Nieuws’ in zijn nummer van 4 juli zijn lezers de stuipen op het lijf heeft gejaagd met het publiceren van de schuld per inwoner in de centrumgemeenten, met daarnaast nog een tabel van wat men in die gazet “de financiële ruimte” noemt. (‘De Morgen’, de zuster- en kwaliteitskrant heeft dat nog een keer overgedaan!…)
De cijfers dateren evenwel van 2023.
Het is passend om ter vergelijking hier nu ook die twee beschouwde bedragen aan te geven uit de jaarrekening 2024 zoals goedgekeurd in de gemeenteraad van april.
Schuld stad (eigen leningen)
– 2023: 118.720.538 euro
– 2024: 141.718.968
OCMW
– 2023: 48.12. 429 euro
– 2024: 45.380. 233
Totaal stad en OCMW:
– 2023: 166.822.967 euro
– 2024: 187.099.200
Subtotaal per inwoner
– 2023: 2.116 euro (aantal inwoners: 78.841)
– 2024: 2.338 (aantal inwoners: 80.032)
Het rare is nu dat de schuld per inwoner in de periode 2014-2024 altijd +/- heeft geschommeld rond het bedrag 2.500 euro.
Doorgeefleningen
Die neemt stad op om andere entiteiten (zoals politie, kerkfabrieken, nu Lago, vroeger ook het OCMW, enz.) te laten genieten van een gunstig rentetarief. Of omdat die entiteit niet kan menen (Lago!) We krijgen eigenlijk dat geld terug.
2023: 36.030.034 euro
2024: 37.191.655
Boekhoudkundige leningen (zonder kasstroom)
(Hier begrijp ik nu een keer niks van. Het gaat om verledding van de openbare verlichting en noodkoopwoningen.)
– 2023: 6.981.429 euro
– 2024: 7.463.479
ALGEMEEN TOTAAL (alle leningen samen)
2023: 209.834.430 euro
2024: 231.754.335
TOTAAL PER INWONER voor alle soorten leningen samen
2023: 2.661 euro (aantal inwoners 78.841)
2024: 2.896 euro (aantal inwoners 80.032)
De gazet HLN beschouwde de schuld in euro per inwoner als de schuldgraad. Dat is larie en apekool.
De schuldgraad is een ratio: de verhouding tussen het totaal van de exploitatieontvangsten en de schuld.
Een interessante indicator!
Het Vlaams Gewest beschouwt 65 procent als de schuldnorm.
Dat hebben we nooit gehaald.
Maar eigenlijk is dat ook weer niet altijd erg, als het maar gaat om productieve investeringen (geen consumptie-uitgaven ) en als we maar genoeg overschot (marge) hebben als saldo van de gewone werking (exploitatie). De AFM moet positief zijn!
Schuldgraad
2024: 84,3 %
2023: 80,3 %
In de periode 2014-2024 was de schuldgraad het hoogt in 2014: 98,4 %. Het laagst in 2021: 76,7 %.
Autofinancieringsmarge (AFM) in 2024
11,469.888 euro is er nog beschikbaar, na aflossing netto-schuld.
Berekening:
– Ons exploitatie-saldo was + 29,9 miljoen.
– We losten netto-schuld af voor een bedrag van 18,4 miljoen.
– Blijft dus nog over als “financiële ruimte” : +11,46 miljoen.
(Als u het absoluut wilt weten per inwoner: 143,3 euro. )
Naar aanleiding van het feit dat in stad Gent de coalitie van “licht en liefde” een schuldenberg van 1 miljard moet afbouwen heeft “Het Laatste Nieuws” (4 juli) gemeend er goed aan te doen om een keer twee tabellen te publiceren over de staat van de schulden in de 13 centrumsteden (grootsteden als Gent en Antwerpen incluis).
Als meest populaire boulevardblad van Vlaanderen doet de redacteur dat dan journalistiek gezien zorgvuldig zonder bronvermelding en met cijfers van het jaar 2023.(Verouderd want die van 2024 zijn wel degelijk voorhanden.)
Voor Kortrijk vermeldt men een schuld van 2.658 euro per inwoner, terwijl de jaarrekening van stad voor dat jaar het heeft over 2.661 euro. Bon, dat scheelt niet veelt, maar we staan toch altijd verbaasd over het feit dat allerhande bedragen die het Agentschap Binnenlands Bestuur aangeeft altijd afwijken van wat de jaarrekening van de stad zelf vermeldt.
Het meest gelezen boulevardblad in Vlaanderen zegt ook NIET wat de samenstellende componenten zijn van de schuld. Nochtans is dit niet zonder belang. Gaat het enkel over stad en OCMW samen? Of bijvoorbeeld ook over autonome gemeentebedrijven?
Maar het toppunt is wel dat de gazet HLN die schuld per inwoner geheel verkeerdelijk bestempelt als “de schuldgraad”.
De schuldgraad van een gemeente is gewoon de verhouding tussen het totaal van de schulden tegenover de exploitatieontvangsten. Dat is een heel belangrijke indicator over de financiële toestand van een gemeente, oneindig meer important dan die schulden per inwoner. In Kortrijk bedroeg die schuldgraad 80,1% in het jaar 2023. De boulevardkrant HLN heeft het daar in het geheel niet over, zodat we ook niet weten of dat nu erg is of niet.
De populaire krant HLN schuwt het gevaar niet om het de lezer onverhoeds heel moeilijk te maken. Plotseling confronteert de redacteur het lezerspubliek van heel Vlaanderen met het begrip “autofinancieringsmarge” (AFM).
Een N.B. tissendoor. Er zijn heus nog altijd Kortrijkse raadsleden die niet eens weten wat dat begrip inhoudt.
HLN vertaalt de term AFM in “financiële ruimte” voor nieuw beleid, of nog als “budget voor beleid per inwoner”.
Dat is niet echt verkeerd gezegd, maar meer volkser kunnen we beter stellen dat het AFM gewoon de mate aangeeft waarop stad zijn jaarlijkse schulden kan betalen. Wat nauwkeuriger: het bedrag dat het AFM aangeeft is het verschil tussen het overschot van de explotatierekening en wat we in periodiek (in dat jaar) moeten aflossen aan leningen.
Dat bedrag moet natuurlijk liefst positief zijn.
HLN geeft al onmiddellijk het AFM per inwoner. Beetje raar. Zien daar niet echt de zin van in. Voor Kortrijk komt men uit op een bedrag van 119,64 euro als “budget voor beleid per inwoner”.
We hebben het nagerekend.
Volg even, het is niet zo moeilijk als veel van onze raadsleden denken.
– Het saldo van onze exploitatierekening (verschil tussen gewone, ‘dagelijkse’ uitgaven en ontvangsten) bedroeg in 2023: 27,9 miljoen euro.
– In dat jaar moesten we voor voor 18,4 miljoen netto-schulden aflossen. We hebben dus een overschot van 9,44 miljoen euro.
– Ewel, dat is de AFM !! (Voluit: 9.444.737 euro.)
Voor “nieuw beleid” zou HLN zeggen.
Gedeeld door het aantal inwoners is dat inderdaad 119,79 euro.
Tot daar voor vandaag.
De berichtgeving van HLN over de schulden per inwoner in de centrumsteden heeft menig Kortrijkzaan doen opkijken.
We staan op de zesde plaats! Met 2.658 euro per inwoner, baby’s inbegrepen !
Wat erg !
Is dat zo?
Wordt vervolgd.
Al sinds een persbericht van 15 mei beweert de nieuwe vierpartijen-coalitie dat het meerjarenplan 2026-2031 is uitgewerkt. En zoals de traditie het hier wil, ging dit met het nodige tromgeroffel gepaard: zie maar eens, wij zijn de eerste stad waar dit is gelukt.
Helaas ! De bespreking ervan in de gemeenteraad kon – zoals beloofd – niet meer doorgaan net voor de zomer. Vincent Van Quickenborne, nu gemeenteraadsvoorzitter, wees in de Raad van vorige maand mei op een “force majeure” als oorzaak voor de verdaging van het debat naar de GR van september. Dat uitstel was gewoon te wijten aan een tiendaagse afwezigheid (om medische reden) van burgemeester Ruth Vandenberghe. Een FARCE majeure dus.
In die gemeenteraad van mei verbaasde Groen raadslid Marleen Dierickx er zich over dat ze die nieuwe agendering via de gazetten moest vernemen. Vandaar dat zij het waagde om uit te pakken met ‘een kleine tip‘ voor de GR-voorzitter. Zij zou het namelijk ‘fijn vinden’ dat zij als raadslid de persberichten van het stadsbestuur ook tijdig in haar eigen mailbox zou terugvinden. En jawel, Quickie zou daar onverwijld voor zorgen én ervoor instaan in de toekomst. Gegarandeerd. Raadsleden moeten minsten tegelijk met de pers geïnformeerd worden. Dat vond hij maar evident, – wist zelfs niet dat het soms niet gebeurde.
Het is Marleen en ongeveer alle andere raadsleden intussen volkomen ontgaan dat er op 11 juni in Tranzit een informatieve vergadering is doorgaan over het meerjarenplan (MJP). Genodigden: iedereen tussen 15 en 30 jaar. Sprekerd: schepen van Jeugd Felix De Clerck. De aanwezigen zouden blijkens de uitnodiging op de website van Stad kunnen beschikken over een bundel met alle mogelijke info over het MJP, het bestuursakkoord, de cijfers, en dergelijk meer.
De raadsleden hebben tot op vandaag nog altijd geen meerjarenplanning gezien.
In de gemeenteraad van vorige maandag 16 juni – u raadt het al – was het Wouter Vermeersch (VB) dat als enig raadslid protesteerde tegen deze gang van zaken. Zijn tussenkomst ging evenwel door midden een zee van onverschilligheid in de Raad.
Raadslid Marleen van Groen had ditmaal geen enkele kleine tip in voorraad om de rechten van een gemeenteraadslid te laten gelden. Vroeg bijv. niet wat voor documenten schepen Felix De Clerck zoal had bezorgd aan zijn toehoorders. Nog minder wat hij zoal kan gezegd hebben als toelichting bij het MJP.
Quickie argumenteerde dat het nu eenmaal gold als een decretale verplichting dat adviesraden worden geconsulteerd bij de opmaak van een meerjarenplanning. (Ter info. Als burgemeester – waar is de tijd? – heeft hij dat altijd onnodig gevonden.)
TEKSTEN
Burgemeester Ruthie mocht het incident sluiten. Zij zou immers – volgens Quickie – kunnen toelichten hoe die consultaties op de juiste manier zijn verlopen.
En jawel hoor. Ook Ruthie vond het maar normaal dat adviezen worden ingewonnen in de aanloop van het bestuursakkoord (sic). En het is op basis daarvan dat de teksten (sic) worden uitgeschreven. En ja, in september komen we naar de gemeenteraad en kan men na een debat definitief de teksten (sic) opstellen.
Beste lezer,
het ontgaat u als leek in de politiek toch niet dat Ruthie hier pure larie en apekool verkoopt? Het gaat om te beginnen niet speciaal over het bestuursakkoord en ten tweede is het nonsens om het meerjarenplan 2026-2031 te beschouwen als “een tekst”. MJP is een dikke bundel cijfermateriaal…
Overigens. Een MJP is nog nooit ter plekke “definitief” gewijzigd op basis van een tussenkomst in de gemeenteraad zelf. Maar we onthouden dat het voor Ruthie op 15 september mogelijk is. Marleen, maak er gebruik van ! (De zitting van 7 juli is nog te vroeg.)
Onze plaatselijke reporters die allerlei gebeurtenissen in Kortrijk verslaan zijn al geruime tijd gezamenlijk tot de overtuiging gekomen dat de ‘doorsnee’ Kortrijkzaan geheel niet geïnteresseerd is in bijv. gemeentefinanciën.
Dat komt ze intussen bekeken wel goed uit: de doorsnee (gemiddelde) plaatselijke reporter zelf vindt namelijk het bekijken – en zeker het bestuderen – van budgetten en jaarrekeningen van Stad veel te lastig, subsidiair: hij/zij begrijpt er ook niet alles van.
Dat vergeten we nooit.
Ooit (toen er nog geen live stream was) hebben we het een paar keer meegemaakt dat onze Kortrijkse reporters doodleuk de gemeenteraadszitting verlieten op het moment dat het agendapunt “begroting” aan de orde kwam.
Wat er ook opvalt?
Opiniëring over de Kortrijkse politiek is er in de gazetten niet meer bij. (Het weekblad “De Krant van West-Vlaanderen” gaf de rubriek ‘opinie’ totaal op.) Een plaatselijke correspondent vertrouwde ons nog toe dat zijn hoofdredactie het maar beter vond dat er over de lokale politiek nog weinig of niets zou worden gepubliceerd.
Waarmee moeten politiek geïnteresseerde Kortrijkzanen (meerwaardezoekers) het nu stellen, als er dan toch voor een keer in de gazetten iets wordt bericht inzake het politiek gebeuren ter stede?
– In het weekblad “KW”? Met foute berichtgeving en versmachten van riskante onderwerpen.
– Idem dito voor “Het Nieuwsblad”. De facto komt ‘de politiek’ in die krant nog nauwelijks ter sprake.
– En “Het Laatste Nieuws” dan! Met onze 0,00%-journalist Peter Lanssens, woordvoerder van vriend Vincent Van Quickenborne. Een stokebrand met zijn zgn. “Oproepen”. Volkomen illustratie van ‘embedded press’.
Ha, de Kortrijkzaan zou niet geïnteresseerd zijn?
Ga maar eens op café, Of lees FB.
– Wil hij/zij niet weten wat die parkeerbelastingen opbrengen? En die Gas-boetes?
– Hoe het zit met onze schulden?
– Hoeveel belastingen we betalen?
– Waar “al dat geld” naartoe gaat?
– Of er nog sociale woningen komen?
– Hoeveel leefloners er hier wel zijn?
– Heeft stad niet teveel personeel?
– Waar komt er nog meer trajectcontrole?
– Moet er meer blauw op straat?
– Worden er nog straten ‘geknipt’?
– Waar kun je nu nog parkeren?
Enzovoort.
Probleem is dat de onwetendheid over al dit soort zaken ongeveer compleet is. (Als er zich iets bijzonder voordoet in het Kortrijkse politieke gebeuren lees je op FB vaak de meest baarlijke onzin. Als het meevalt: gewoon fouten.)
De jaarrekening 2024 is intussen opgemaakt.
Dat betekent dat we nu eindelijk over de juiste, de reële cijfergegevens beschikken inzake allerhande items die slaan op de ganse vorige bestuursperiode 2019-2024. Uw weet wel, de legislatuur van de tripartite met een burgemeester Q die gedurende drie jaar is weggelopen uit “de beste stad van Vlaanderen”.
Het spreekt dat deze alternatieve elektronische stadskrant, “kortrijkwatcher” genaamd, regelmatig de aandacht zal vestigen op enkele cijfermatig bijzonder in het oog springende gegevens.
En wel “ à charge et à décharge“, naar goede journalistieke normen.
Maar ja, aangezien dat qua informatieve rechtschapenheid hier helaas net broodnodig is, toch wel met enige voorkeur voor ongemakkelijke waarheden. Info die elders niet te koop is. Waar het stadbestuur niet mee te koop loopt.
See you.
We waren te ongeduldig.
Op 5 april gaven we hier uitdrukking aan ons ongeduld.
Vroegen ons af of de bespreking (ook ‘aktename’ genoemd…) van de jaarrekening 2024 nog wel zou kunnen gebeuren in de gemeenteraad van deze maand.
Dat is het geval. Zopas vernomen. Geagendeerd op 22 april.
Bravo.
UPDATE
DE JAARREKENING IS GEAGENDERD OP DE GEMEENETRAAD VAN 22 APRIL . BRAVO !!
(Vernomen op 7 april.)
Ja lezer, het is erg.
De senior-writer en gemeenteraadwatcher van deze alternatieve stadkrant blijft een cijfermaniak, en dit blijkt des te meer als hij stoot op zaken die hij niet begrijpt. (Zie helemaal infra, aan het eind van dit stuk.)
Goede reden voor dusdanig obsessioneel gedrag is (volgens hem) wel dat cijfermatige gegevens van een bestuur tekenend zijn voor het beleid dat wordt gevoerd en de wijze waarop. Méér dan woorden. (Volgens hem.)
Zo lijkt het er danig op dat de komende gemeenteraad van deze maand april nog altijd in de onwetendheid zal verkeren over de werkelijk gedane uitgaven en geïnde ontvangsten van vorig jaar.
Er zijn in het boekjaar 2024 immers bepaalde geldelijke middelen geenszins aangewend terwijl ze wel degelijk geraamd waren in het budget van dat boekjaar. Het weten waard toch?
Het huidige Schepencollege (dat de burgemeester ooit bestempelde als een ‘monstercoalitie’) heeft het blijkbaar lastig om het gemaakte bestuursakkoord ‘met brio‘ in cijfers om te zetten.
Misschien speurt men toch nog met veel moeite naar enige financieringsbronnen? Of is er een of ander project weggevallen? Dat kan ook.
Het zal dus weer mei (toch geen juni?) worden vooraleer we een definitief oordeel zullen kunnen vellen over het reëel uitgevoerde beleid van de tripartite in de vorige bestuursperiode 2019-2024. (Het absurde is dat we intussen met de gemeenteraadsverkiezingen van oktober vorig jaar ook wel een oordeel moesten vellen over die legislatuur. De verwezenlijkingen het Team Burgemeester vooral.)
Naar het schijnt naken tegenwoordig de algemeen én de financieel directeur zo ongeveer de rand van een inzinking bij de opmaak van het nieuwe meerjarenplan.
Maar wat de vaststelling van de jaarrekening 2024 betreft begrijpen we nog altijd niet waarom dat werk zo lang moet duren. Gemeentebesturen zijn immers verplicht om kwartaalrekeningen op te maken en om die digitaal op te sturen naar het Agentschap Algemeen Bestuur (ABB).
Het vierde kwartaal is binnen. Men heeft de vier uitkomsten inzake investeringen en exploitatie dan toch maar op te tellen?
Overdrachten
Dit weten we intussen al, over het boekjaar 2024.
Het College van Burgemeester en Schepenen (CBS) heeft vastgesteld welke (gedeelten van) niet-aangewende transactiekredieten voor investeringen – met de bijhorende financiering- van 2024 kunnen worden overgedragen naar het huidige lopende boekjaar. (Van het jaar N-1 naar het jaar N. Dat gebeurt niet meer automatisch.)
Dat is interessant om weten: hiermee we vernemen namelijk wat NIET is gerealiseerd, terwijl dat toch was beloofd aan ons allen, kiezers.
Jammer genoeg krijgen we van die overdrachten voorlopig enkel het bedrag te zien, zonder enige toelichting over welke post het gaat.
(Die uitleg zou de Raad ten laatste wel moeten krijgen van het CBS bij de komende bespreking van de jaarrekening. Wie van de gemeenteraadsleden zal er een keer op letten of dit wel gebeurt?)
– Bij de investeringsuitgaven is er een bedrag van 19,31 miljoen euro niet aangewend, op een geraamd bedrag van 80,97 miljoen. Dat is 23,8 procent.
– We kregen ook niet alle investeringsontvangsten binnen waarop werd gehoopt. We mankeerden 6,40 miljoen aan inkomsten op 14,25 miljoen verwachte ontvangsten. Dat is 44 procent “gemist”.
– Netto gaat het dan om een saldo van 12,91 miljoen op een geraamd saldo van 66,72 miljoen.
– Wat de financieringsontvangsten betreft hebben we voor 12,50 miljoen leningen niet aangewend.
De nieuwe vivaldi-coalitie kan zich dus verheugen in een overdracht naar dit boekjaar van 19.313.442 euro. Een cadeau !
EEN ERRATUM ?
Hierboven hadden w e het over percentages. Welnu.
De bedragen die het huidige CBS vermeld aan geraamde uitgaven en ontvangsten kloppen niet met de bedragen die we vinden in het laatst (vijfde) aangepaste Meerjarenplan (MJP) voor het jaar 2024.
Zo zegt het CBS dat er sprake was van 80,97 miljoen aan geraamde investeringsuitgaven, terwijl het MJP het heeft over 93,69 miljoen. Aldus krijgen we een percentage van 20,4 niet gerealiseerde investeringen.
Voor de ontvangsten zegt het CBS nu dat er werd gedacht aan 14,25 miljoen terwijl het MJP 16,26 miljoen vermeld.
Wat doen we met die verschillende cijfers?
Het document (191 bladzijden) was dagenlang spoorloos op de website van stad.
Daar werd zelfs aan toegevoegd dat het totaal niet meer bestond.
Blijkbaar had niemand die geheimzinnige verdwijning opgemerkt.
Tot onze alternatieve elektronische stadskrant daar even aandacht aan schonk.
Weet u om welke pagina dat ging?
Om de laatste en vijfde aanpassing van het meerjarenplan 2020-2027.
Niet te geloven.
WEG !
“De pagina die je probeert te vinden bestaat niet meer.”
Die vijfde aanpassing is goedgekeurd in de gemeenteraad van 18 november 2024, overigens de laatste zitting van de gemeenteraad van de vorige bestuursperiode.
Is dus wel degelijk een officieel document.
WEG !
Hoe is dat uit te leggen?
Was gepubliceerd op de website van stad op 27 november 2024.
De vierde aanpassing van het meerjarenplan 2020-2027 (interne rapportering) is wel nog terug te vinden. Gepubliceerd op 8 december 2023.
Welk document is er nu eigenlijk rechtsgeldig voor het nieuwe College om kredieten uit te voeren?
Toppunt is nog dat de financiële gegevens over de jaren 2024 en verder in het geheel niet kloppen als we ze vergelijken met wat staat in de vierde en vijfde aanpassing.
Ja maar, hoe weet u dat, als die vijfde versie is verdwenen? Omdat er nog wat gegevens over de vijfde aanpassing zijn te vinden in de notulen van het schepencollege of de gemeenteraden.
(Wordt vervolgd)
Het bestuursakkoord van de nieuwe bestuursploeg (dd. 25 november 2024) stelt dat men ter financiering van zijn ambities 50 miljoen euro van doen heeft. Daartoe is een “financiële oefening” nodig. Kortrijkwatcher is van plan om die secuur te volgen.
Vrees niet! Men wil dat bedrag bijeen scharrelen mits een “eerlijk en gezond financieel beleid”.
In elk geval is het zo dat de nieuwe vivaldi-coalitie (vier politieke families) gegarandeerd niet zal overgaan tot een verhoging van de personenbelasting en de onroerende voorheffing. Dat kunt u nalezen op pagina 15 van de “con brio partituur voor zes jaar sterk bestuur”. (Pro memorie. In 2018 beloofde de tripartite ook zoiets. De belastingvoeten verhoogden inderdaad niet maar prompt werden er wel drie nieuwe belastingen ingevoerd.)
Een geluk is dat retributies niet mogen beschouwd worden als belastingen. Zodus.
Het gloednieuwe College van Burgemeester en Schepenen heeft alreeds met de nodige haast en spoed en zonder verpinken het retributiereglement voor Sinksen 2025 “aangepast”.
Met haast en spoed? Jawel, de vorige tarieven werden goedgekeurd in de gemeenteraad van november vorig jaar, dat is drie maand geleden. En dat was de laatste zitting van de vorige legislatuur.
Een “aanpassing” van retributies betekent concreet altijd een verhoging van de tarieven – soms indexering genoemd – of zelfs een invoering van nieuwe retributies.
Voor Sinksen 2025 verwacht men in de programmatie een extra straattheater. Daar is helaas geen budget voor voorzien, dus wil men op zoek gaan naar extra ontvangsten. (De volgende gemeenteraad moet de nieuwe tarieven nog goedkeuren.)
Het gaat om zeven verhoogde retributieprijzen (per dag!):
standplaats Sinksen, drankstand, ijskar, foorkraam, ambulante handel met motorvoertuig, ambulante handel met mankracht,
standplaats rommelmarkt voor particulieren.
De financiële oefening
Sinksen 2025 beslaat vier dagen, van vrijdag 6 tot en met maandag 9 juni. Hierna de prijzen, en die gelden per dag. (Tussen haakjes vermelden we de vroeger te betalen retributie.)
– Standplaats (??): 340,00 euro (296,79 euro)
– Drankstand: 170,00 (148,39)
– IJskar: 170,00 (148,39)
– Foorkraam: 340,00 (296,79)
– Ambulante handel met motorvoertuig: 340,00 (296,79)
– Ambulante handel met mankracht: 122,00 (106,00)
– Standplaats rommelmarkt: 20,00 (15,90)